Waarom je Arjen Lubach niet in een gekleurd hokje kan stoppen

En waarom wij dat met niemand doen…

Misschien heb je ook gelachen om Arjen Lubach’s scherpe kritiek op DISC, Myers-Briggs en andere persoonlijkheidstesten. Wij ook! Hij legde haarfijn bloot hoe mensen worden gereduceerd tot rood, blauw, geel of groen – en hoe die kleur dan wordt gebruikt om persoonlijkheden te typeren, of nog erger: hoe wordt geprobeerd mensen te veranderen.

En zijn kritiek is terecht.

Zoals Lubach ook schetst, zit het probleem niet alleen bij de test zelf, maar vooral in hoe ermee gewerkt wordt. Bij Human2Work gebruiken wij met trots óók een kleurentest, maar dan op basis van een ander model: Spiral Dynamics. En wat wij doen, is fundamenteel anders.

Geen 4 of 5 hokjes – maar 86.408.499.196.328.609.375 unieke gedragsprofielen

Laten we meteen het grootste misverstand uit de weg ruimen. Ja, we gebruiken kleuren.
Nee, we stoppen mensen niet in hokjes. Onze drijfverenscan is gebaseerd op Spiral Dynamics en geeft inzicht in gedragsvoorkeuren en drijfveren in werk. Uit de scan kunnen meer dan 86.408.499.196.328.609.375 unieke profielcombinaties ontstaan. Geen overdrijving – gewoon doorberekend.

We meten gedragsvoorkeuren verdeeld over vijf drijfveren, in meerdere contexten (zoals een normale werkdag, in onstpannen staat en bij stress). Elke scoreverdeling is uniek, omdat ieder mens uniek is. Er is simpelweg geen standaardhokje voor een mens. En daarom vraagt dit om maatwerk – zeker in werk en re-integratie.

Iedereen heeft álle drijfveren – wij maken het innerlijke gesprek zichtbaar

“Jij bent rood” of “jij bent blauw” is niet de taal die iemand verder helpt. Iedereen heeft álle drijfveren in zich. Ze zitten allemaal aan tafel – in je hoofd, in je lijf, in je systeem. Elk met hun eigen invloed, hun eigen energie, hun eigen rol.

Soms krijgt de één meer ruimte dan de ander.
🔴 De rode drijfveer wil o.a. actie en besluitvaardigheid
🔵 De blauwe zoekt o.a. structuur en voorspelbaarheid
🟢 Groen wil o.a. harmonie
🟡 Geel verlangt o.a. naar vrijheid en inzicht
🟠 Oranje wil o.a. presteren en vooruit

Er zijn zelfs nog meer drijfveren die bij de innerlijke vergadering aan tafel zitten, die we niet meten, maar wel bespreken. Deze taal biedt namelijk slechts ingangen tot gesprek. Elke kleur vertegenwoordigt een breed palet aan eigenschappen. Je zou over elke drijfveer een boek kunnen schrijven. En dat zouden mooie dikke boeken worden. Want de kracht van dit model zit juist in de gelaagdheid binnen én tussen de drijfveren. Hoe ze samenwerken, botsen, elkaar versterken of compenseren – dát maakt jou tot wie je bent.

Zelfs hetzelfde drijfverenprofiel is niet hetzelfde

En zelfs als twee mensen exact hetzelfde drijfverenprofiel hebben, zullen ze nog steeds verschillend naar de wereld kijken. Hun gedrag kan lijken op elkaar, maar hun innerlijke beleving en voorkeuren kunnen totaal anders zijn. Waarom? Omdat drijfveren belangrijk zijn – maar ze zijn niet alles. Ervaringen, kwaliteiten en context geven extra kleur aan gedrag en motivatie. Mensen kunnen dezelfde neiging hebben, maar een ander verhaal. En dus een andere route naar werkgeluk.

Wat wij meten – en wat we ermee openen

Onze drijfverenscan brengt meerdere gedragslagen in kaart:

• Logica-profiel: je gedrag op een gemiddelde werkdag
• Verwerping-profiel: zaken waar je energie op verliest of irritatie bij voelt
• Energie-profiel: waar je van oplaadt of op leegloopt
• Spanningsprofiel: hoe je reageert onder druk of stress

Wij meten geen competenties of vaardigheden. We zeggen dus niet “je bent een leider”, maar eerder: “je hebt vaak de neiging tot besluiten nemen”. Of: “je toont een voorkeur voor harmonie”.

Het gaat om gedragsvoorkeuren en waardepatronen, niet om identiteit. En dát opent het gesprek.

Waarom dit werkt in spoor 2 re-integratie

In een spoor 2 re-integratietraject komen veel vragen naar boven, zoals:

• Wat past nog bij mij?
• Waarom loop ik vast op deze plek?
• Wat helpt mij – en wat belemmert mij zonder dat ik het doorhad?
• Hoe vind ik werk dat wél energie geeft?

Onze drijfverenscan helpt die vragen snel te verhelderen. We werken met een taal die toegankelijk is voor iedereen – en tegelijk diepgaand genoeg voor echte persoonlijke ontwikkeling.

Een paar voorbeelden uit de praktijk:

• Groene drijfveer dominant? Dan kan afscheid nemen van collega’s of cliënten extra zwaar vallen.
• Veel geel? Dan ligt keuzestress op de loer.
• Sterk blauw? Dan kan er behoefte zijn aan duidelijke structuur en begeleiding stap voor stap.

We gebruiken dit niet als oordeel. Geen drijfveer is goed of fout. Een profiel is geen vaststelling – het is een uitnodiging tot reflectie. We toetsen het altijd bij de kandidaat:
Herken je dit? Klopt dit voor jou?

We gebruiken de scan niet om mensen te veranderen. We geven inzicht, zodat mensen zélf keuzes kunnen maken. En dát is waar spoor 2 re-integratie om draait: richting, bewustwording en maatwerk.

De kritiek van Lubach is terecht.
Gebruik dus persoonlijkheidstesten op een helpende en goed onderbouwde manier, zorgvuldig en niet met als doel mensen te willen veranderen of te beoordelen.

Bij Human2Work begrijpen we de complexiteit achter gedrag. Onze drijfverenscan biedt diepgaand maar toegankelijk inzicht in motivatie en gedragsvoorkeuren. Geen oordeel, geen hokje, geen label – maar een ingang tot ontwikkeling. Een persoonlijkheidstest of kleurentest kán waardevol zijn.
Mits je het gebruikt zoals het bedoeld is: om mensen te helpen zichzelf beter te begrijpen.

Dus zoals altijd de toevoeging: Iedereen heeft alle drijfveren. Niemand ís één kleur.
Elke medewerker heeft een unieke mix van drijfveren, die bij ontspanning of situaties onder druk op verschillende manieren zichtbaar worden. Door inzicht te krijgen in de dominante drijfveren in verschillende situaties, kunnen we begeleiding bieden die écht aansluit bij wat iemand nodig heeft.